ABD yönetimi, mühimmat stoklarındaki kritik seviyeyi gerekçe göstererek Ukrayna’ya silah sevkiyatını askıya aldı. Rus işgaline direnen Ukrayna, bundan böyle Washington’dan hava savunma füzesi, topçu mermisi, dolanan mühimmat, minyatür bomba ve hava-hava füzeleri alamayacak. Mevcut tablo, Ukrayna direnişini desteklemek isteyen Avrupa ülkelerini Türkiye’ye daha fazla mecbur bıraktı.
Ukrayna yönetimi Beyaz Saray’da alınan kararın şokunu yaşıyor. Mühimmat stoklarındaki azalmayı gerekçe gösteren Washington, kritik bazı kalemlerde Kiev’e sevkiyatları askıya aldı.
ABD merkezli yayın organı Politico‘daki habere göre Amerikan Savunma Bakanlığı (Pentagon) top mermisi, hava savunma füzesi ve mini akıllı füze/dolanan mühimmat seviyesindeki azalışı gerekçe göstererek Ukrayna’ya tedarikin sonlandırılmasına karar verdi.
Beyaz Saray Sözcü Yardımcısı Anna Kelly, cephede stratejik bir kırılmaya yol açabilecek karara dair yaptığı açıklamada, “ABD’nin çıkarlarını önceliklendirme hedefiyle yaptığımız incelemenin ardından bu durum ortaya çıktı” dedi.
Ukrayna’nın alması planlanan PAC3 Patriot, 155 mm top mermisi, GMLRS (minyatür bomba), Stinger, AIM-7 ve Hellfire füzeleri gibi silahların teslimatı böylece durduruldu.
Aslında Ukrayna’ya mühimmat-füze tedariğini sonlandırma kararının haziran ayında alındığı, fakat bunun açıklanması için Rus saldırılarının bertaraf edilmesinin beklendiği kaydediliyor.
RUS FÜZELERİNİ İMHA ETMEK GİDEREK ZORLAŞIYOR
Rusya geçtiğimiz haftasonu Ukrayna’ya, 3 yıllık savaş boyunca en büyük hava saldırısını gerçekleştirmiş ve bir gecede 477 kamikaze İHA ile 60 füze kullanmıştı. Ukrayna savunma kuvvetleri kamikaze İHA’ların hemen hemen tamamını ya elektronik harp ya da otomatik toplarla etkisiz hale getirdi.
60 adet füzenin birçoğu ise hava savunma sistemleri tarafından vuruldu. Ancak Ukraynalılar füze savunmasında yoğun olarak kullanılan Patriot’lardan mahrum kalabilir. Çünkü ABD, Ukrayna’ya yeni Patriot füzesi yollamayacak.
Mühimmat kesintisi konusunda bilgi sahibi bir kaynak, Amerikan donanmasının Yemen’de çok fazla hava savunma mühimmatı kullandığından ötürü stoklardaki azalmadan endişe edildiğini bildiriyor.
Pentagon’un Patriot füzelerinin sevkiyatını durdurması, Ukrayna’nın Rus hava saldırıları karşısında savunmasız kalacağı yönündeki korkuları da körükledi. ABD Kongresi’nde Demokrat Parti’li çok sayıda isim, en azından hava savunma füzesi sevkiyatına devam edilmesi gerektiğini savunuyor.
KARARA UKRAYNA TEPKİSİ: BU, İŞGALCİYİ CESARETLENDİRİR
Mevcut tablo, Rus ordusunun 700 bin personelle yığınak yaptığı işgal bölgelerini savunmanın Ukrayna açısından daha da zorlaşacağını ortaya koyuyor. Ukrayna Dışişleri Bakanlığı 2 Temmuz 2025 tarihli açıklamasında Washington’u silah sevkiyatına devam etmeye çağırdı.
ABD’nin Kiev Büyükelçiliği Geçici Maslahatgüzarı John Ginkel’in, Ukrayna Dışişleri Bakanlığı’na davet edildiğini duyuran Kiev yönetimi şu açıklamayı yaptı:
“Ukrayna Dışişleri Bakan Yardımcısı Maryana Betsa, Rusya’nın tam kapsamlı saldırının başlamasından bu yana sağlanan destek için ABD’ye teşekkür etti ve özellikle Ukrayna’nın hava savunmasını güçlendirmesine özel vurgu yaparak, daha önce tahsis edilen savunma paketlerinin teslimatlarının sürdürülmesinin kritik önemini vurguladı.
Ukrayna tarafı, Ukrayna’nın savunma imkânlarını desteklemek konusunda herhangi bir gecikme, saldırganı (Rusya) barış aramaktan daha çok savaşa ve teröre devam etmeye teşvik edeceğini vurguluyor.”
TOP MÜHİMMATI İÇİN ÇEKYA ARACI OLMUŞTU
ABD’de Donald Trump’ın iş başına gelmesiyle birlikte Kiev yönetimine desteğini daha fazla hissettiren Avrupa ülkelerinin bundan sonraki süreçte daha etkin rol alması bekleniyor. Amerikan silah ve mühimmatlarının yokluğunda Avrupa, Rusya’ya karşı kendini savunması için Ukraynalılara daha fazla destek sağlayacak.
Gelişmelerin Türk savunma sektörü için fırsat teşkil edebileceği belirtiliyor. Bu doğrultuda 155 mm’lik top mühimmatı, mini akıllı bomba, dolanan mühimmat, topçu roketleri ve Stinger tipi füzeler için Türkiye’nin kapısının daha fazla çalınmasına artık kesin gözüyle bakılıyor.
2023 yılında Ukrayna’ya ‘1 milyon top mermisi’ sözünü yerine getiremeyen Avrupa Birliği çareyi Türkiye’de bulmuş ve Çekya aracılığıyla Türkiye’den satın alınıp Almanya’ya gönderilen mühimmatlar daha sonra Kiev’e sevk edilmişti.
Ukrayna’ya askerî yardımda bulunmak isteyen Avrupa ülkelerinin çeşitli sistemleri Türk firmalardan satın alarak bunları Ukrayna’ya yollamayı sıklaştırması bekleniyor.
TÜRK SAVUNMA SANAYİİ İÇİN YENİ BİR FIRSAT OLABİLİR
Rusya-Ukrayna savaşında genel olarak tarafsız bir politika benimseyen Türkiye, Ukrayna’ya doğrudan silah satışı konusunda adımlarını oldukça dikkatli atıyor. Türk firmaları, savaş öncesi yapılmış anlaşmalara binaen Ukrayna’ya korvet inşa ederken 2022 yılında bu ülkeye çok sayıda Bayraktar TB2 SİHA gönderildi.
Ukrayna aynı zamanda ROKETSAN yapımı karadan karaya topçu füze sistemi TRLG-230 ile kısa menzilli hava savunma roketi SUNGUR’u kullanıyor. BMC KİRPİ ve Otokar Cobra-II tipi zırhlı personel taşıyıcılar ise Ukrayna ordusunun güvenli biçimde intikâlini sağlıyor.
Öte yandan Avrupa ülkelerinin top mermisi üretim kapasitesi, Kiev’in ihtiyacını karşılamaya yetmiyor. Türkiye ise seri üretim hatlarını son 2 yılda katladı.
Bu nedenle Makine Kimya Endüstrisi (MKE) yanında ASSAN, ARCA Savunma ve Repkon gibi şirketlerin önümüzdeki dönemde Avrupa ülkelerine yapacağı ihracatı artırması bekleniyor. Ukrayna’yı desteklemek isteyen Avrupalıların Türkiye dışında kaydadeğer bir seçeneği bulunmuyor.
